Պետական գնումներ

Մրցակցության խնդիրները պետական գնումների մակարդակում

Ֆինանսների նախարարություն

Պետական գնումների գործընթացը Հայաստանի Հանրապետությունում կանոնակարգվում է ՀՀ պետական գնումների մասին օրենքով:

Ենթադրենք որևէ պետական հաստատությանը անհրաժեշտ է որևէ գույք, և նա այն ձեռք բերելու համար ներկայացնում է իր հայցը` պետական բյուջեի միջոցով այն գնելու համար: Այստեղ առաջանում է պետական գնումը, ինչը չենք կարող ասել այն դեպքում, երբ կազմակերպությունը իր միջոցների հաշվին կատարում է ուղղակի  գնում:

Ներկայացվում է գնումների պլան, որտեղ նշվում է պահանջվող իրերի ցուցակը: Ենթադրենք կազմակերպությանն անհրաժեշտ սեղանների, աթոռների տեսականու և քանակի վերաբերյալ ցուցակ: Այնուհետև հայտարարվում է մրցույթ և համապատասխան ընկերությունները կարող են ներկայացնել իրենց առաջարկները /հայտերը/:

Տենդերում պարտադիր նշվում է ժամկետը, որի ընթացքում ցանկանում է ընկերությունը այն ձեռք բերել: Առաջինը նշվում է ապրանքի քանակը, որակը և, իհարկե, մատակարարման ժամկետը: Եվ համապատասխան ժամկետում առավել մատչելի գներով ներկայացված ընկերության փաթեթը դառնում է շահող:

Ահա և այստեղ է, որ  առաջանում է մրցակցության հետ կապված խնդիրներ, որոնք պատժվում են օրենքով սահմանված կարգով:

Առաջին դեպքը, որ կարող է լինել, այն է` միևնույն սեփականատերը, ունենալով գրանցված տարբեր անվանումներով ընկերություններ, ներկայացնում է յուրաքանչյուրի անունով առանձին փաթեթ, սահմանելով նրանցում առկա տեսականիները տարբեր գներով: Արդյունքում ցանկացած ընտրության դեպքում` շահող է ճանաչվում իր ընկերությունը:

Երկրորդ` առավել տարածված ձևը, դա հորիզոնական պայմանավորվածության ձևն է: Տվյալ դեպքում մի քանի ընկերություններ, որոնք պետք է գործեն միմյանցից անկախ, նախնական պայմանավորվածություն են ունենում միմյանց հետ: Համաձայն պայմանավորվածության, առաջին տենդերի ժամանակ շահում է Ա կազմակերպությունը, երկրորդի ժամանակ` Բ, երրորդի` Գ և այսպես շարունակ:

Հաջորդ ձևը, որ կցանկանամ ներկայացնել, ներկայացնենք շինարարական կազմակերպությունների օրինակով: Ենթադրենք հայտարարվել է մանկապարտեզի վերանորոգման համար տենդեր: Օրինակ` որևէ տարածաշրջանում գտնվող մանկապարտեզի համար հավանական շահող է համարվում այդ տարածաշրջանում գտնվող շինարարական ընկերությունը: Եվ երբեմն ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ տվյալ շինարարական կազմակերպությունները մշտապես հաղթող են ճանաչվել տվյալ տարածաշրջանում:

Եվրոպայում և Հայաստանում պետական գնումների բնույթը միմյանցից փոքր-ինչ տարբերվում է: Ինչպես ԵՄ օրենսդրության համապատասխան հոդվածներով /հոդված 101, 102, 103/, այնպես էլ ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանվում են` ինչպիսի խախտումների դեպքում է կիրառվում համապատասխան պատժամիջոցները:

Հենց սրանք էլ հանդիսանում են այն մրցակցային խնդիրները, որոնք առաջանում են պետական գնումների ` կազմակերպությունների կողմից փաթեթները ներկայացնելու գործընթացի ժամանակ: 

Slide from Սպասված Բլոգ

Էլիտար շենքեր

Նախ ներկայացնենք, թե ըստ միջազգային չափորոշիչների, շենքերն ինչպիսի չափանիշների պետք է համապատասխանեն, որպեսզի կոչվեն էլիտար: Բնակելի օբյեկտների դասակարգումը ըստ հարմարավետության բարձր աստիճանի, այն է էլիտար բնակելի տներ, պետք է համապատասխանեն ստորև ներկայացված բոլոր 8 չափանիշներին.

• տեղը կամ դիրքը 
• էկոլոգիապես հուսալի նյութերի և ժամանակակից տեխնոլոգիաների և ճարտարապետության կիրառում 
• Ակումբայնություն 
• ինժեներական համալիր կամ կոմպլեքս կառույցների առկայություն 
• Շենքերի ենթակառույցների առկայություն 
• Շուկայում էլիտար դիրքավորում 
• Անշարժ գույքի կառավարում 
• Գինը 

Տեղը և դիրքը: Առաջին նախապայմանը ինքին շատ կարևոր է: Մենք գիտենք, որ եթե շենքին հարակից կան խանութներ, անհրաժեշտ ծառայություններ մատուցող ընկերություններ, ապա բնակարանի գինը բարձրանում է: Եվ հակառակը, եթե շենքի դիմաց կառուցում են

բարձրահարկ մի էլիտար շենք, և մյուս շինությունը զրկում են բնական լույսից, ապա, բնականաբար գինը իջնում է: Սակայն տեղը և դիրքը որոշելիս այլ չափանիշներ են հաշվի առնում էլիտար շենքեր կառուցելու ժամանակ, քանի որ էլիտար բնակարանների տարածքում պետք է լինեն այնպիսի ենթակառույցներ, որոնք կապահովեն անհրաժեշտ բոլոր ծառայությունները: Նաև պետք է անաղմուկ լինի, հարմարավետ ամեն առումով, և դրանով է, որ կարևորվում է նաև տեղն և դիրքը:

էկոլոգիապես հուսալի նյութերի և ժամանակակից տեխնոլոգիաների և ճարտարապե-տության կիրառում: Այս կետը մեր մոտ բացակայում է, քանի որ բոլորս էլ գիտենք, որ ամեն ինչ կատարվում է մեր մոտ շատ արագ և միևնույն ժամանակ անորակ: Եվ կարելի է ասել, որ հանուն այդ էլիտար շինություններ ունենալու գաղափարի` ոչնչացնում ենք դարերից եկած մեր մշակութային արժեք ունեցող շենքերը: Մինչդեռ աշխարհի մյուս երկրներում դրանք վերականգնվում են ավելի ժամանակակից ձևերով, և դառնում են հենց տուրիզմի զարգացման խթան:

Ինչ վերաբերում է ակումբայնությանը, ապա պետք է ասեմ հետևյալը` երբ շենքում բնակվում են որոշակի ուղղվածություն ունեցող մարդիկ, միևնույն բնագավառի, միևնույն մասնագիտությանը տիրապետող մարդկանց խումբ է բնակվում, օրինակ` գրողների շենք, նկարիչների շենք… Սա կարևոր պայման է օրինակ` ԱՄՆ-ում, երբ մարդիկ հասնում են իրենց ծերության տարիքին, նրանք հանձնում են բնակարանը պետությանը, և պետությունը տրամադրում է բնակարաններ` այսպես կոչված ծերերի թաղամասում: Եվ գիտե՞ք ինչն է լավ, որ դա ծերանոց չէ, այլ` սովորական բնակարան է, որտեղ բնակվում են միմիայն քո տարեկիցները, այնտեղ կան կենտրոններ, որտեղ կարելի է անվճար օգտվել վարսահարդարման, մատնահարդարման, տարբեր ուղևորությունների և այլ ծառայությունների, և բացի այս ամենից , գտնել շատ հաճելի զրուցակիցներ, որոնք նույնպես կարիք ունեն անկեղծ և դրական երկար զրույցների…

Ինժեներական համալիր կամ կոմպլեքս կառույցների առկայություն: Շենքն արտաքինից չպետք է պարունակի տարատեսակ սարքավորումներ, այսինքն պետք է լինի մեկ միասնական համակարգ, որը կապահովի թե’ ջեռուցումը, թե’ հովացումը, օդափոխանակությունը, ջրահեռացումը և այլն:
Շենքերի ենթակառույցների առկայությունը ենթադրում է, որ հարակից պետք է լինեն մանկապարտեզներ, դպրոցներ, տարատեսակ ծառայություններ մատուցող ընկերություններ, խանութներ և այլն, այսինքն, ամեն ինչ մեկ տեղում:
Էլիտար դիրքավորումը` թերևս բրենդն է: Ըստ բրենդ բառի սահմանման` բրենդը դա միևնույն լսարանում մարդկանց մոտ դրական հույզեր առաջացնող անվանումն է: Ինքնին սա շատ կարևոր հատկանիշ է, որը ապահովում է և’ շահույթը, և’ հասանելիությունը, տարածվածությունը, և , իհարկե, ճանաչելի է դարձնում հասարակությանը:
Անշարժ գույքի կառավարում: Մենք գիտենք, որ ցանկացած ոլորտում, ցանկացած տեղ, նույնիսկ ընտանիքում, և ընդհանրապես, մարդ անհատն ինքն իրեն պետք է կարողանա կառավարել և վերահսկել: Այնպես, ինչպես մարդն է շատ դեպքերում դժվարանում իր գործողությունները կառավարել և վերահսկել, այդքան և նույնսիկ ավելի դժվար է կառավարել մեկ հսկայական շինություն իր ծառայություններով հանդերձ: Այդ իսկ պատճառով շատ է կարևորվում հատկապես ճիշտ կառավարման և վերահսկման համակարգը:

Եվ այս ամենն, իհարկե, ամփոփում է գինը: Գնի մասին կարելի է անվերջ խոսել, քանի որ այն կապված է սպառողների մտածելակերպի, սպառողական պահանջարկի, նրա աշխարհայացքի, հնարավորությունների և շատ ու շատ գործոնների հետ: Սպառողական պահանջմունքները անընդհատ փոփոխման մեջ են տարիների ընթացքում, գինը պետք է փոփոխել` ըստ շուկայի պահանջարկի և առաջարկի: Շատ սպառողների համար բավական է նույնիսկ բարձր գին սահմանելը, ինչը կարող է նրանց համար լինել բարձր հուսալիության ցուցանիշ: Եվ որքան էլ տարօրինակ է, որ գինը պետք է որոշվի վերջում և պետք է հաշվի առնվի` արդյո՞ք բոլոր 8 կետերը կատարված են լիարժեք, մեզ մոտ հակառակն է սկզբում հաշվարկում են գինը, շահույթը, իսկ թե ինչպիսին կլինի կառույցը, դա արդեն երկրորդական հարց է…

Հայելու առջև

Համարու՞մ եք Ձեզ այս կյանքում կայացած, հասարակության մի մասը կազմող անհատ:

        Աշխարհում յուրաքանչյուրս մի մասնիկն է Երկիր մոլորակի և, որքան էլ զարմանալի է, մենք կազմում ենք այդ ամբողջականության մի փոքրիկ մասն անգամ, բայց յուրաքանչյուրիս գոյությունն է, որ ապահովում է այդ ներդաշնակ միասնությունը: Ես ինձ համարում եմ կյանքում կայացած, որոշ թերացումները հաշվի առնելով, և, ի վերջո, ես էլ եմ հասարակության անդամ, և որպես մարդ-անհատ, դեմ չեմ իմ կարծիքն ու տեսակետը հայտնելու մարդկությանը:

    Հաջողա՞կ եք Ձեզ համարում այս կյանքում:  

        Կարծում եմ հաջողակ և երջանիկ չեն ծնվում, այլ դառնում են: Այո, ես  հաջողակ մարդ եմ: Հաջողակը մի փոքր լայն հասկացություն է` կախված անձնավորության կարգավիճակից, նրա համար հաջողակ լինելը տարբեր բաներ կարող է նշանակել…

       Հավատու՞մ եք այս կյանքում հրաշքների:

         Կյանքն ինքնին հրաշք է: Պետք է դա գիտակցի մեզանից յուրաքանչյուրը: Մոլորակի միակ անկրկնելի հրաշքը մարդն է, ով ծնվում է աշխարհի երեսին իր յուրովի կերպարանքով, չնմանակելով ոչ-ոքի: Յուրաքանչյուրս ունենք մեր ուրույն տեղը այս աշխարհում և տարբերվում ենք մեր արտաքինով, մտածելակերպով, գաղափարներով, և շատերն են ձգտում լիդերության: Առհասարակ, կյանքում հրաշքներ քիչ են լինում, իսկ տեսնել և գնահատել այդ ամենը, չի հաջողվում շատերին: Պետք է գնահատել բնության զարթոնքը, մարդկային հանճարեղ մտքերը, մշակութային արժեքները, այդ ամենը ինձ համար ուղղակի հրաշքներ են, որոնք կարող են միտքդ տանել շատ հեռուներ: Ես հավատում եմ հրաշքների գոյությանը:

    Որքանո՞վ է Ձեզ անհանգստացնում մարդկանց կարծիքը Ձեր անձի հանդեպ:

          Եթե բացասական կարծիք եմ լսում, դա երբեմն ինձ ուրախացնում է: Չէ՞ որ անհայտ մարդու մասին չեն խոսի, դա ինձ համար նշանակում է որ որոշակի տեղ եմ զբաղեցնում հասարակությունում, և գուցե նախանձի և քննադատության առիթ լինում: Մենք գիտենք, որ որքան մարդը հանճարեղ է լինում, այդքան էլ հասարակ է լինում, և կարողանում է իրեն համարել հավասար բոլորին, անկախ նյութական և հոգևոր արժեքներից: Մարդն ինչքան վեր է դասում իրեն, այնքան վար է գտնվում, նույնիսկ ավելի քան ինքն է պատկերացնում:

    Ի՞նչ է սերը:

           Որքան էլ շատերը որոշ ժամանակ հրաժարվում են այդ մասին մտածել, սակայն այդ ժամանակ ավելի շատ են մտածում և սիրում: Ինչպես բոլորս գիտենք, այն տարբեր դրսևորումներ է ունենում. սեր ծնողների, ընկերների, երեխաների և այլ մարդկանց, նույնիսկ իրերի նկատմամբ: Տարբեր տարիքում ծնողների նկատմամբ սերը տարբեր աստիճանների և մակարդակների վրա է գտնվում. դա նկատած կլինի մեզանից յուրաքանչյուրը: Երբեք պետք չեն գունազարդ բառեր, հաճոյախոսություններ, այդ ամենը զգացվում է մեկ հայացքից անգամ: Ինչպես ասել է Արքիմեդը. <Սերը թեորեմ է, որը պետք է ամեն օր ապացուցել>: Ես կասեմ իմ կարծիքը այդ մասին: Ճիշտ է, շատ հաճելի է, երբ քեզ սիրում են, դա մեկ այլ զգացողություն է, սակայն երբ ինքդ էլ ես սիրում, այն նմանվում է  մեկ ամբողջական, գեղեցիկ, գունավոր գնդի, որն անընդհատ, նույնիսկ իներցիայով շարժվում է առաջ: Այո, ես ոչ թե սիրահարվել, այլ սիրել եմ, և սիրում եմ:

    Եվ վերջում, ինչ կմաղթեք Ձեր ընթերցողներին:

         Սիրե’ք և հարգե’ք բոլորին` անկախ ազգությունից, տարիքից, կարգավիճակից: Ամեն չար միտք, վատ ցանկություն` բումերանգի պես կարող է ետ վերադառնալ: Հաջողության գաղտնիքը դրանում է…


        Մարիամ Նազարյան