Պետական գնումներ

Մրցակցության խնդիրները պետական գնումների մակարդակում

Ֆինանսների նախարարություն

Պետական գնումների գործընթացը Հայաստանի Հանրապետությունում կանոնակարգվում է ՀՀ պետական գնումների մասին օրենքով:

Ենթադրենք որևէ պետական հաստատությանը անհրաժեշտ է որևէ գույք, և նա այն ձեռք բերելու համար ներկայացնում է իր հայցը` պետական բյուջեի միջոցով այն գնելու համար: Այստեղ առաջանում է պետական գնումը, ինչը չենք կարող ասել այն դեպքում, երբ կազմակերպությունը իր միջոցների հաշվին կատարում է ուղղակի  գնում:

Ներկայացվում է գնումների պլան, որտեղ նշվում է պահանջվող իրերի ցուցակը: Ենթադրենք կազմակերպությանն անհրաժեշտ սեղանների, աթոռների տեսականու և քանակի վերաբերյալ ցուցակ: Այնուհետև հայտարարվում է մրցույթ և համապատասխան ընկերությունները կարող են ներկայացնել իրենց առաջարկները /հայտերը/:

Տենդերում պարտադիր նշվում է ժամկետը, որի ընթացքում ցանկանում է ընկերությունը այն ձեռք բերել: Առաջինը նշվում է ապրանքի քանակը, որակը և, իհարկե, մատակարարման ժամկետը: Եվ համապատասխան ժամկետում առավել մատչելի գներով ներկայացված ընկերության փաթեթը դառնում է շահող:

Ահա և այստեղ է, որ  առաջանում է մրցակցության հետ կապված խնդիրներ, որոնք պատժվում են օրենքով սահմանված կարգով:

Առաջին դեպքը, որ կարող է լինել, այն է` միևնույն սեփականատերը, ունենալով գրանցված տարբեր անվանումներով ընկերություններ, ներկայացնում է յուրաքանչյուրի անունով առանձին փաթեթ, սահմանելով նրանցում առկա տեսականիները տարբեր գներով: Արդյունքում ցանկացած ընտրության դեպքում` շահող է ճանաչվում իր ընկերությունը:

Երկրորդ` առավել տարածված ձևը, դա հորիզոնական պայմանավորվածության ձևն է: Տվյալ դեպքում մի քանի ընկերություններ, որոնք պետք է գործեն միմյանցից անկախ, նախնական պայմանավորվածություն են ունենում միմյանց հետ: Համաձայն պայմանավորվածության, առաջին տենդերի ժամանակ շահում է Ա կազմակերպությունը, երկրորդի ժամանակ` Բ, երրորդի` Գ և այսպես շարունակ:

Հաջորդ ձևը, որ կցանկանամ ներկայացնել, ներկայացնենք շինարարական կազմակերպությունների օրինակով: Ենթադրենք հայտարարվել է մանկապարտեզի վերանորոգման համար տենդեր: Օրինակ` որևէ տարածաշրջանում գտնվող մանկապարտեզի համար հավանական շահող է համարվում այդ տարածաշրջանում գտնվող շինարարական ընկերությունը: Եվ երբեմն ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ տվյալ շինարարական կազմակերպությունները մշտապես հաղթող են ճանաչվել տվյալ տարածաշրջանում:

Եվրոպայում և Հայաստանում պետական գնումների բնույթը միմյանցից փոքր-ինչ տարբերվում է: Ինչպես ԵՄ օրենսդրության համապատասխան հոդվածներով /հոդված 101, 102, 103/, այնպես էլ ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանվում են` ինչպիսի խախտումների դեպքում է կիրառվում համապատասխան պատժամիջոցները:

Հենց սրանք էլ հանդիսանում են այն մրցակցային խնդիրները, որոնք առաջանում են պետական գնումների ` կազմակերպությունների կողմից փաթեթները ներկայացնելու գործընթացի ժամանակ: 

Slide from Սպասված Բլոգ